Czy mind mapping jest pomocny w pisaniu pracy?

Mind mapping lub technika tworzenia map myśli jest sposobem tworzenia kreatywnych, szybkich notatek oraz uczenia się na ich podstawie stworzoną przez Tonego Buzana, który odkrył fakt, iż standardowe notatki, są tworzone niezgodnie z zasadami działania naszego mózgu. Dlatego tak dużo czasu zajmuje większości ludzi opanowanie nowego materiału lub stworzenie na jego podstawie bardziej syntetycznej formy.

U podstaw braku tej cennej umiejętności leży wdrażany nam od najmłodszych lat szkolnych system linearnego zapisywania oraz zapamiętywania treści. Powoduje on między innymi nieumiejętność określenia najistotniejszych informacji w poznawanym materiale, a w konsekwencji wolniejszą pracę i naukę. W myśl zasady “bo wszystko może się przecież przydać lub o wszystko mogą mnie zapytać”.

Studenci piszący prace licencjackie czy prace magisterskie już w trakcie przygotowań do pisania pracy, zbierania materiału, projektowania układu pracy oraz samego pisania mogą w znaczącym stopniu przyspieszyć swoje działania używając techniki mind mappingu, czyli map myśli.

Zadając sobie pytanie, czy rzeczywiście warto ich używać, można przytoczyć kilka faktów na temat mind mappingu:

  • nielinearne notowanie jest zgodne z funkcjonowaniem naszego mózgu oraz przekazywania, magazynowania i przywoływania informacji w nim zapisanych,
  • notując nielinearnie korzystasz z obu półkul mózgowych, lewej logicznej oraz prawej holistycznej odpowiedzialnej za kreatywność,
  • notatki robimy z minimalnym nakładem pracy wybierając z materiału rzeczy naprawdę ważne,
  • mapa myśli jest tworem bardzo indywidualnym, gdyż stosujemy do jej tworzenia różne słowa, symbole, rysunki, kolory co powoduje, że materiał jest dla nas bardziej atrakcyjny i łatwiejszy do przypomnienia,
  • notowanie nielinearne zwiększa naszą koncentrację, a ponadto sprzyja jednoczesnemu zapamiętywaniu nowego materiału w trakcie tworzenia mapy,
  • rozwijamy swoją kreatywność dzięki stosowaniu różnych skojarzeń, często zabawnych, przyjemnych rzeczy uczymy się chętniej,
  • używamy wielu zmysłów w akcie tworzenia i zapamiętywania, mind mapingu.

Jak zacząć stosowanie map myśli?

  1. Pamiętaj, że dana definicja w mapie myśli będzie zapisana w formie jej syntetycznej parafrazy lub słowa klucza. To znaczy bardzo oszczędnie i skrótowo. Musisz najpierw zrozumieć daną definicję, by wybrać kluczowe słowo/a lub reprezentację ich w formie znaków, symboli, kolorów, jakie umieścisz na swojej mapie.
  2. Przestrzegaj porządku, zacznij od ogółu np. pojęcia marketing i dąż do szczegółu zamieszczając na poszczególnych gałęziach twojej mapy elementy składowe wchodzące w skład głównego zagadnienia.
  3. Przygotuj sobie dużą, czystą kartkę np. A4, ułóż ją horyzontalnie, a na jej środku napisz kluczowe słowo, będące tematem Twojej notatki. Od niego poprowadź, najlepiej różnokolorowe grube linie, na których umieszczasz kluczowe dla tematu notatki kwestie, zachowaj kolejność, porządek, żebyś potem wiedział o co Ci chodziło. Od głównych linii utwórz rozgałęzienia z kolejnymi najważniejszymi informacjami.
  4. W pracy używaj wielu zmysłów i stosownych do tego graficznych środków wyrazu, które mogą zastąpić wiele słów.
  5. Zanim skończysz tworzenie mapy upewnij się, czy czegoś Ci w niej nie brakuje oraz, co najważniejsze, czy rozumiesz swoją notatkę.
  6. Ćwicz, ćwicz i raz jeszcze ćwicz. Nie wychodzi? To zrozumiałe. Nie potrafisz wybrać i zapisać najważniejszych rzeczy? To zrozumiałe. Bo nikt Cię nigdy tego nie uczył. Bo nikt kto np. ćwiczy salto w tył za pierwszym razem nie robi go idealnie lub w ogóle. Musisz ćwiczyć, wprawiać się w nowej dyscyplinie, tak też osiągniesz biegłość w ich konstruowaniu.

Jak zbierać informacje do pisania pracy?

Praca magisterska to prawdziwe wyzwanie, jeśli chodzi o zbieranie materiałów. Z pracami licencjackimi jest łatwiej – raz, że promotorzy mają mniejsze wymagania odnośnie ilości literatury, a dwa, że zazwyczaj poruszają prostsze, bardziej zbadane zagadnienia.

Wielu promotorów magistrantów wymaga od studentów poparcia swoich racji przy pomocy wielu źródeł naukowych, oczekując przy tym od nich co najmniej kilku pozycji bibliograficznych na jedną stronę pracy magisterskiej. Nasz temat czasem sprawia nie lada problem, zwłaszcza gdy zorientujemy się, że liczba dostępnych o danym zagadnieniu pozycji jest zdecydowanie mniejsza niż się tego spodziewaliśmy na początku. Jeśli wybraliśmy popularny temat, to nie ma problemu, literatury jest więcej niż możemy przejrzeć. Problem pojawia się, gdy badane zjawisko nie zostało jeszcze przez innych dobrze zbadane ;).

Jak więc zbierać informacje do pracy magisterskiej, aby ta zawierała rzetelne i w odpowiedniej ilości źródła?

Przede wszystkim trzeba zaopatrzyć się w czas. Pierwszy etap poszukiwań należy zacząć od przeglądania katalogów bibliotecznych, jakie znajdują się w naszym najbliższym otoczeniu. Nie warto w nich szukać całych fraz. Lepiej od razu skupić się na słowach kluczowych, a dopiero później przejrzeć to co oferuje nam zbiór biblioteczny. Często zdarza się, że książki specjalistyczne dostępne są tylko w czytelni, a wielu z nich z powodu oprawy nie można kserować, dlatego w tej sytuacji najlepszym przyjacielem studenta powinien okazać się aparat fotograficzny, albo dobry telefon komórkowy. Poza rzeczywistym kontaktem z biblioteką informacji do pracy licencjackiej i magisterskiej warto szukać także w internetowych katalogach bibliotecznych, a wiele książek ma swoje wersje elektroniczne udostępnione w sieci. Cała masa książek znajduje się także oczywiście w księgarniach. Nie każdego studenta stać jednak na to, by w księgarni zaopatrzyć się we wszystkie potrzebne do pracy pozycje. Zakładając, że są to książki naukowe ich cena jest pewnie kilkakrotnie razy większa niż innego rodzaju pozycji. Poza drogimi książkami istnieją jednak antykwariaty i wypożyczalnie. Wędrując po mieście dobrze jest wpaść do kilku antykwariatów i poszukać czegoś na temat swojej pracy. Nawet jeśli niczego nie znajdziemy to możemy zostawić sprzedawcy kontakt do siebie na wypadek gdyby pojawiła się jakaś interesująca nas pozycja lub książka nawiązująca do naszego tematu naszej pracy dyplomowej.

Nieodzowną pomocą podczas szukania informacji na temat naszej pracy magisterskiej okazują się, oczywiście, również księgarnie internetowe i internetowe antykwariaty – dzięki takim sklepom, również na różnego rodzaju aukcjach jesteśmy w stanie znaleźć wartościowe książki, które możemy kupić za niewielkie pieniądze. Poza zakupem książek Internet również może okazać się dla nas prawdziwym źródłem informacji. Wpisując w wyszukiwarkę różnego rodzaju słowa kluczowe możemy natrafić na wiele wskazówek dotyczących naszego tematu. Często zdarza się, że kontynuując czyjąś myśl jesteśmy w stanie trafić na spis bibliograficzny dotyczący zagadnienia i wyciągnąć z niego interesujące nas informacje. Internet także jest bardzo pomocny zwłaszcza w sytuacji kiedy potrzebujemy informacji do uzupełnienia przypisu przy danej pozycji. W internetowym katalogu bibliotecznym znajdziemy absolutnie wszystko.

Internet jest też wyśmienitym źródłem artykułów naukowych – jest w Internecie mnóstwo czasopism naukowych i w dodatku są one prawie zawsze za darmo.

Poza Internetem i biblioteką pomocą może służyć nam nie kto inny jak promotor naszej pracy, sprawując nad nami opiekę jest w stanie doradzić nam jakie pozycje i informacje powinniśmy zawrzeć w każdym z rozdziałów, aby praca wydała się nie tylko spójna ale także interesująca i w pełni omawiająca poruszane przez nas zagadnienie.

Podsumowując podczas szukania informacji do pracy dyplomowej za pomoce naukowe mogą służyć nam dane zebrane w bibliotece, znalezione w Internecie, o ile posiadają jakieś wiarygodne źródło oraz wszelkie inne dane, które uda nam się odnaleźć. Szukanie informacji do prac magisterskich to tylko połowa problemów przed którymi staniemy. Zdecydowanie więcej uwagi należy poświęcić samemu etapowi pisania, który z pewnością zabierze nam sporo czasu.

No i na koniec jeszcze jedno źródło – źródło ostatniej szansy. Jeśli nie ma literatury, a przynajmniej nie możemy jej znaleźć, czy przetłumaczyć, to można źródła „wyprodukować” samemu. Zróbmy ankietę, przeprowadźmy badania. Materiał gotowy.

Podsumowując, zbieranie informacji do pracy magisterskiej jest ważnym etapem, ponieważ pozwala na uzyskanie wiedzy i argumentów potrzebnych do napisania pracy. Poniżej przedstawiamy kilka wskazówek dotyczących zbierania informacji:
  1. Zdefiniuj swój temat pracy: Najpierw musisz określić, czego dokładnie chcesz się dowiedzieć i jaki jest cel twojej pracy. To pomoże ci znaleźć odpowiednie źródła informacji.
  2. Przejrzyj literaturę przedmiotu: Przejrzyj dostępną literaturę związaną z twoim tematem, taką jak książki, artykuły naukowe, raporty i inne materiały. To pomoże ci zrozumieć, co już wiadomo na ten temat i jakie są główne teorie i hipotezy.
  3. Korzystaj z różnych źródeł: Upewnij się, że korzystasz z różnych źródeł informacji, takich jak publikacje naukowe, bazy danych, strony internetowe zaufanych instytucji i organizacji oraz materiały źródłowe, takie jak dokumenty, archiwa i wywiady.
  4. Zadawaj pytania: Nie boj się zadawać pytań i szukać odpowiedzi. Możesz skontaktować się z ekspertami w danej dziedzinie, aby uzyskać dodatkowe informacje lub porady. Możesz też poprosić o pomoc bibliotekarzy lub nauczycieli.
  5. Prowadź notatki: Pamiętaj, aby prowadzić notatki podczas zbierania informacji. To pomoże ci uporządkować myśli i łatwo odnaleźć ważne informacje w przyszłości.
  6. Cytuj źródła: Pamiętaj, aby zawsze cytować źródła, z których czerpiesz informacje. To pozwoli ci uniknąć plagiatu i pomoże czytelnikom zweryfikować twoje twierdzenia.

Błędy językowe przy pisaniu pracy

Podczas pisania pracy możemy popełnić błędy – jest to całkiem normalne, zwłaszcza gdy piszemy dość szybko i nie zwracamy uwagi na detale. Warto jest po napisaniu pracy przyjrzeć się jej jeszcze raz, gdyż nie wszystkie błędy wyłapie komputer. Nasza osobista korekta jest tu niezbędna.

Najczęstszym błędem są literówki, które szybko wychwyci komputer z włączoną funkcją autokorekty. Ale i tu trzeba uważać, bo komputer nie rozpozna wyrazów, w których przestawienie lub dodanie liter nie powoduje błędu (komputer uznaje to za poprawne), np. kto-kot; sok-kos, owce-owoce, rys-rysa, racja-raca. Dlatego uważne przeczytanie po napisaniu pracy jest niezbędne. Nie należy ufać bezgranicznie programom do edycji tekstu, zwłaszcza gdy piszemy pracę w obcym języku.

Innym typem błędów są błędy ortograficzne, interpunkcyjne lub stylistyczne. W większości edytorów tekstu jest zainstalowana funkcja autokorekty i może ona nam pomóc uniknąć błędów ortograficznych, lecz nie zawsze interpunkcyjnych czy stylistycznych. Zdarza się, że edytor proponuje poprawkę (tj. wstawienie przecinka) tam, gdzie nie powinno go być ze względu na budowę zdania i kontekst.

Bardzo często jest też sugestia postawienia małej czy wielkiej litery. Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości należy zajrzeć do słownika języka polskiego, który ma na wstępie wyjaśnione reguły polskiej pisowni oraz interpunkcji (warte polecenia są słowniki wydawnictwa PWN, dostępne także online darmowo lub za niewielką opłatą).

Przy pisaniu pracy należy także zwrócić uwagę na powtarzalność słów – tekst, w którym co linijkę jest ten sam wyraz, źle się czyta. Postaraj się go zastąpić synonimem. Możesz je zawsze odnaleźć w specjalnych słownikach synonimów. Istnieje też możliwość zastosowania tzw. peryfrazy – czyli zastąpienie danego słowa opisem. Czasem jest tak, że dane słowo nie może być zastąpione innym (może tak być w tekstach bardzo specjalistycznych) – wtedy starajmy się go unikać i nie powtarzać zbyt często.

Kolejnym błędem jeżeli chodzi o pisanie prac, jest użycie nieodpowiednich słów, które mogą nie pasować do naszej pracy. Każda dziedzina ma swoje odrębne słownictwo – nie używajmy terminów pochodzących z różnych dziedzin albo takich słów, które mogą mieć różne znaczenie zależne od kontekstu i danej gałęzi nauki (np. kwestor – oznacza głównego księgowego wyższej uczelni, jak i urzędnika w starożytnym Rzymie zajmującego się finansami państwa). W takich sytuacjach warto we wstępie naszej pracy wyjaśnić pojęcia, jakich będziemy używać i opisać, w jakim kontekście one występują. Niedopuszczalne jest także mieszkanie definicji pojęć lub używania ich zamiennie.

Ponadto nie należy stosować w pracy naukowej, a taką jest praca licencjacka czy praca magisterska, słownictwa potocznego, slangowego, uznawanego za obraźliwe. Wyjątkiem jest tu oczywiście cytowanie dzieł innych autorów, którzy użyli takich słów jako formę ekspresji (przy pisaniu pracy z literatury).

Warto na początku naszej pracy wyjaśnić też pisownię niektórych terminów, to znaczy przyjąć jedną zasadę pisania danego terminu, uzasadnić taki rodzaj zapisu i stosować go w całej pracy (np. użycie w pracy słowa nadrealizm zamiast surrealizm). Podobnie jest z użyciem wielkiej litery – autor pracy musi uzasadnić, dlaczego dane słowo zapisał w pewien sposób (oczywiście musi mieć to odniesienie do zasad stosowania wielkich liter w polskiej pisowni, nie można tworzyć własnych reguł stosowania dużych i małych liter).

Czasem jest tak, że dany termin użyty przez nas ma kilka definicji – istotne jest wyjaśnienie, do jakiej definicji odwołujemy się w pracy licencjackiej czy magisterskiej.

Warto pamiętać, że praca z błędami jest gorzej oceniana i świadczy ona o naszym niedbalstwie. Pisanie prac magisterskich, licencjackich i innych prac naukowych wymaga precyzji i poświęcenia odpowiedniej ilości czasu. Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości, zwróćmy się do kogoś, kto może przeczytać pracę i pomóc ją skorygować, nie bójmy się także zajrzeć do słownika poprawnej polszczyzny.

Zasady pisania prac dyplomowych

Prace dyplomowe rządzą się swoimi prawami. Piszemy je nieco inaczej niż rozprawki w szkole średniej. Trzymanie się kilku podstawowych zasad pisania prac ułatwi czytanie pracy przez promotora i recenzenta a także pozwoli na uzyskanie lepszej oceny z pracy.

Pisanie pracy

Pierwszym etapem przygotowania pracy są źródła – czyli wszelkie materiały, które pomogą nam uargumentować tezę naszej pracy. Jest to baza, podstawa merytoryczna, od której zaczynamy przygotowania. Warto przystępować do pisania pracy, gdy mamy już większość materiałów przeczytanych i wyselekcjonowanych. Pozwoli to na uniknięcie pisania pewnych fragmentów pracy od początku, gdy znajdziemy po jakimś czasie inne, ciekawe materiały, które chcielibyśmy włączyć do naszej pracy. Po takiej selekcji materiału można się zabrać do pisania pracy.

Wszystkie prace, zarówno prace magisterskie jak i prace licencjackie powinny zawierać stronę tytułową, spis treści, wstęp, część główną (kilka rozdziałów), zakończenie oraz bibliografię i aneksy (w przypadku, gdy do pracy załączmy wyniki badań, ankiety, tabele lub płyty CD z zebranym materiałem audiowizualnym). Są to niezbędne elementy przy pisaniu pracy.

O wartości merytorycznej naszej pracy świadczy sposób naszej argumentacji – starajmy się, aby nasze myśli były wyrażone w sposób uporządkowany i logiczny. Ścisłość naukowa i jasność wywodu powodują, że pracę czyta się przyjemnie, ale przede wszystkim świadczą one o naszym przygotowaniu i dobrej znajomości tematu.

Istotną kwestią jest trzymanie się metodologii – na wstępie naszej pracy należy opisać i uzasadnić metodę, jaką stosujemy w naszych badaniach czy analizach. Wybranie danej metodologii często wymusza na nas stosowanie pewnych narzędzi badawczych, które także trzeba opisać.

Unikajmy w trakcie pisania wyrażania osobistych myśli – praca nasza ma być obiektywna, a zagadnienie przez nas opisywane powinno być przedstawione w sposób obiektywny. Nie piszmy „wydaje mi się…”, „chyba jest ot…”, „można sądzić…” – każdą naszą opinię należy uargumentować np. wynikami badań lub przytoczyć zdanie innych badaczy. Nie opierajmy naszych badań na emocjach, przeczuciach czy intuicji.

W trakcie pisania pracy magisterskiej należy trzymać się ściśle sposobu cytowania dzieł – wybierzmy jedną z możliwych metod i trzymajmy się jej do końca pracy. Niedopuszczalne jest mieszanie w pracy sposobów cytowania (na przykład tzw. systemu harvardzkiego z tradycyjnym). Tak samo jest z używaniem skrótów – jeśli stosujemy nazwy łacińskie (np. opus citatum) nie używajmy w następnym przypisie skrótu polskiego (dz. cyt). Wprowadzi to tylko niepotrzebne zamieszanie i sprawi, że praca będzie mniej przejrzysta i trudniej się będzie ją czytać.

Istotnym elementem jeżeli chodzi o pisanie prac są przypisy, bez względu na to czy jest to praca licencjacka czy praca magisterska. Brak przypisów przy poszczególnych fragmentach pracy jest traktowane jako tekst własny, co może później przysporzyć problemu na egzaminie dyplomowym lub być potraktowane jako plagiat.

Na końcu pracy licencjackiej, magisterskiej, dyplomowej, obowiązkowo zamieszczamy wykaz literatury, z jakiej korzystaliśmy, gdzie również stosujemy zasady poprawnego tworzenia bibliografii.

Przy pisaniu pracy dyplomowej ważne jest żeby zadbać o to, by nie było w niej błędów językowych, należy stosować naukowy język – unikać słownictwa potocznego, skrótów myślowych czy frazeologizmów. Błędem jest także przytaczanie definicji pojęć, które zna nasz czytelnik (np. promotor czy recenzent). Definiowanie pewnych słów jest wymagane, gdy dane pojęcie ma kilka znaczeń i chcemy opisać w naszej pracy tylko jedno z nich.

Na końcu pracy należy napisać krótkie podsumowanie i potwierdzić słuszność naszej tezy. Można także przytoczyć opinie innych badaczy, nakreślić krótko inne sposoby analizowania danego tematu. W zamyśle praca dyplomowa ma być pewnego rodzaju wstępem do dalszych badań i analiz.

Wybór tematu pracy

Od wyboru tematu zależy w dużej mierze to, czy napisana przez nas praca będzie dobra. Szukając sposobu na napisanie dobrej pracy naukowej, powinniśmy najpierw zastanowić się nad tym, jakie są nasze zainteresowania, co nas zwyczajnie interesuje. Najciekawiej potrafimy przecież mówić (pisać) właśnie o tym co nas interesuje – i zasada ta doskonale sprawdza się również przy pisaniu prac.

Najlepiej więc, jak temat pracy licencjackiej, czy magisterskiej pokrywa się z naszymi zainteresowaniami. Problemem może być tylko fakt, że obszar tych zainteresowań musi się pokrywać z kierunkiem studiów który zdecydowaliśmy się studiować. Jeśli interesuje nas psychoanaliza Freuda, to trudno będzie napisać pracę o tym na studiach informatycznych. Chociaż… Można zawsze spróbować napisać program do amatorskiej psychoanalizy…

Tu jednak pojawia się pewien problem – nie wystarczy wybrać interesujący nas temat – trzeba jeszcze znaleźć promotora, który zgodzi się prowadzić pracę na dany temat – a może się okazać, że promotor – specjalista od programowania – nie będzie chciał być promotorem pracy o psychoanalizie, na temat której niewiele wie. Mogłoby się okazać, że podpisze się pod jakimiś bzdurami na temat Freuda i jego metody.

A trudno sobie z drugiej strony wyobrazić, że łatwo uda nam się znaleźć specjalistę od psychoanalizy, który zna się na programowaniu i przy okazji może być promotorem na uczelni wyższej. Poza tym, najczęściej uczelnie ograniczają możliwość wyboru promotorów spośród własnych pracowników naukowych. Mała szansa, że tam takiego znajdziemy.

Ok, trochę za dużo małokonstruktywnego gdybania. Jeśli nie uda nam się powiązać tematu prac z obszarem naszych zainteresowań, to pozostaje wybór tematu prostego, tematu, o którym wiele już napisano i który nie budzi kontrowersji. Jeśli coś nas nie interesuje, to nie ma sensu porywać się na trudne tematu. Po co? Po co utrudniać sobie i innym życie?

Z zarządzania zasobami ludzkimi wybierzmy coś o motywowaniu pracowników, z bankowości coś o kredytowaniu, a z pedagogiki na przykład o gotowości (dojrzałości) szkolnej dziecka. Nie bawmy się też w skomplikowane badania – do pracy o motywowaniu całkowicie wystarczy, że przeprowadzimy badania ankietowe, a do badania gotowości (dojrzałości) szkolnej dziecka wystarczą karty diagnostyczne.

A tak w ogóle – to po co studiować coś co nas nie interesuje? Męczyć się najpierw kilka lat na studiach, a później resztę życia w nielubianej pracy? Ludzie, żadne pieniądze nie zastąpią czasu, który tam zmarnujemy. Nie ma drugiego życia, mamy ograniczony czas do wykorzystania.

Przygotowanie się do pisania pracy

Każda czynność, którą ciągnie się przez dłuższy okres czasu prędzej czy później musi stać się nużąca. Nie inaczej się sytuacja ma jeśli chodzi o pisanie prac. Jest to czynność, która może niejednego studenta przyprawić o atak apopleksji, zwłaszcza jeśli pisanie nie idzie do końca zbyt dobrze. Dlatego zanim się rozpocznie pisanie pracy, lepiej jest zacząć wspomagać swój organizm by nie „zużył” się zbyt szybko podczas tej czynności. Duża część osób w takich przypadkach inwestuje w napoje energetyczne, co jednak jest dość kiepskim rozwiązaniem.

Pisząc prace dyplomowe czynność wykonywana jest raczej w pozycji statycznej i nieruchomej, tymczasem pobudzony takimi środkami organizm z pewnością lepiej będzie się czuł podczas aktywności fizycznej, do której zresztą będzie dążył a my przez to nie będziemy mogli się skupić. Organizm może być pobudzony, lepiej jest jednak z tym nie przesadzać. Zamiast napojów energetycznych lepiej jest zainwestować w zwykłą herbatę lub yerba mate, która będzie dostarczać organizmowi potrzebnej energii, jednak w bezpiecznych dawkach i tempie.

Dodatkowo pisanie prac lepiej wychodzi w ciszy i atmosferze spokoju, więc zanim do tego zasiądziemy powinniśmy zadbać również o ten aspekt. Wielu studentów z pewnością z chęcią zrezygnowałoby z konieczności pisania prac naukowych mających na celu sprawdzenie ich kompetencji oraz poziomu wiedzy, wiążącej się z przyznaniem określonego tytułu naukowego. Dla wielu z nich prace dyplomowe wcale nie odzwierciedlają stanu wiedzy ani przygotowania studentów zwłaszcza, że coraz częściej zdarza się, że praca przedstawiona na obronie wcale nie była dziełem broniącego jej studenta. Wielu jest bowiem ludzi, którzy zarobkowo piszą prace licencjackie i magisterskie a studenci chętnie korzystają z ich usług, gdyż po uiszczeniu odpowiedniej opłaty nie muszą się martwić o trzymanie terminów oddawania kolejnych rozdziałów, gromadzenie potrzebnych materiałów oraz o inne rzeczy, które są z pisaniem prac nierozerwalnie związane.

Trzeba przyznać, że z pewnej perspektywy zlecone komuś prace wcale nie są lepsze od tych pisanych samodzielnie – z jednej strony osoby je piszące mają duże doświadczenie oraz wiedzę na co należy zwracać szczególną uwagę, ale z drugiej to rzemiosło, bez uczucia, bez zaangażowania, bez czytania po sto razy i wyłapywania błędów.

I nic nie może się równać z satysfakcją jaką się czuje po oprawieniu okładkę samodzielnie napisanej pracy.

Jak stosować wyróżnienia w tekście

Zgodnie z obietnicą otwieramy cykl porad dla osób tworzących dokumenty o złożonej strukturze i dużej objętości tekstu, takie jak praca magisterska, licencjacka, doktorska. Aby zapanować nad materiałem, który ma 50 stron lub więcej, dobrze jest skorzystać z ułatwień, jakich dostarczają nam funkcje edytora tekstów. Przedstawione opisy zaprezentujemy na przykładzie programu Microsoft Word.

Maj to czas, kiedy maturzyści zmagają się z egzaminem dojrzałości, a studenci kończą (albo zaczynają) pisać prace roczne, licencjackie i magisterskie. Za tych pierwszych możemy tylko mocno trzymać kciuki, drugim podpowiemy, jak zrobić na recenzentach dobre wrażenie, to znaczy starannie i elegancko sformatować powstający dokument tekstowy.

Dzisiaj kilka słów o zasadach stosowania wyróżnień w tekście, w kolejnym poście powiemy natomiast o liście stylów programu Microsoft Word – narzędziu, które ułatwia profesjonalne przygotowanie techniczne pracy, dzięki któremu pisanie prac jest łatwiejsze.

Warto pamiętać, że dobry skład opiera się na dwóch ważnych zasadach: umiaru i konsekwencji. Nie ma nic gorszego niż tekst mieniący się kolorami, rozpraszający wzrok dziesiątkami wyróżnień. Nie wszyscy wiedzą, że wyróżnienie spełnia swoją funkcję, jeżeli faktycznie podkreśla tylko wybrane, najważniejsze elementy tekstu. Nadmiar pogrubionych albo rozstrzelonych słów na stronie nie tylko nie przyciąga wzroku, ale wręcz irytuje i męczy czytelnika.

Nie zapominajmy, że wyróżnienie zawsze jest wyróżnieniem – nieważne, na jakie rozwiązanie graficzne się zdecydujemy. Nie należy więc stosować wszystkich możliwości, które daje nam program, ale wybrać jedną. W tekstach naukowych kursywa jest z reguły zarezerwowana do zaznaczania słów i zwrotów obcego pochodzenia oraz tytułów (pamiętajmy jednak, że w polskim zapisie bibliograficznym tytuły czasopism składa się pismem prostym, w cudzysłowie). Bold i rozstrzelenie można stosować dowolnie. Raczej unika się dziś w typografii podkreśleń, nie powinno się także zmieniać wielkości czcionki w tekście głównym. Nawiasem mówiąc, klasyczne zasady nie zawsze są ściśle przestrzegane, nowoczesny skład lubi eksperymenty i w wielu publikacjach mają one uzasadnienie. W pracach zaliczeniowych powinno się jednak unikać ekstrawagancji.

Ważną kwestią jest także wyróżnianie tytułów i śródtytułów. Trzeba pamiętać, aby zachować odpowiednie ich stopniowanie i konsekwentnie stosować przypisane poszczególnym poziomom atrybuty i światła. Tutaj pomocna okaże się lista stylów.

Przy okazji warto dodać uwagę techniczną – dzisiaj już nie tak istotną, jak dawniej, ale zawsze.

Autozapisywanie dokumentu

Jest to funkcja, która służy temu, aby nie stracić wyników swojej pracy wskutek awarii systemu operacyjnego, edytora czy (co też się niestety zdarza) braku prądu.

Pierwszą rzeczą, którą powinniście zrobić po utworzeniu nowego dokumentu, jest zapisanie go na dysku!

Musicie pamiętać, żeby co jakiś czas zapisywać plik (klikając w ikonkę dyskietki w pasku menu po lewej lub korzystając ze skrótu Ctrl + S). Jeśli jednak nie macie takiego nawyku, możecie o tym po prostu nie pamiętać. Dobrym sposobem, aby temu zapobiec, jest skorzystanie z funkcji autozapisywania dokumentu. Włączenie jej spowoduje, że edytor sam będzie zapisywał dokument w wyznaczonych odstępach czasu, a my będziemy mogli się skoncentrować tylko na pisaniu. Prawda, że fajne?

Przystępujemy do konfiguracji programu Microsoft Word.

Z menu programu wybieramy Plik ‒> Opcje. Pojawi się okno Opcje programu Word.

Z listy po lewej stronie wybieramy pozycję Zapisywanie. W sekcji zapisywanie dokumentów zaznaczamy pozycję Zapisz informacje Autoodzyskiwania i wpisujemy np. 1 minutę. Zatwierdzamy zmiany przyciskiem OK.

Od tej chwili nasz dokument jest bezpieczny. Program co minutę zapisuje kopię, którą będzie można odzyskać w przypadku awarii.

Dodatkowo sugerujemy, aby kopię pliku przechowywać również na dysku typu pendrive lub wirtualnym dysku w chmurze (Dropbox, OneDrive, czy Dysk Google).

Metryka pracy dyplomowej

Metrykę pracy dyplomowej – licencjackiej, czy magisterskiej – tworzy się chociażby podczas dodawania pracy do jednolitego systemu antyplagiatowego (JSA).

Tam wypełnia się zakładki Tytuł/Język, Autorzy, Promotorzy/Recenzenci i Pliki do badania. Na stronie JSA jest wszystko dokładnie wyjaśnione i nie ma sensu powielać tych informacji, tłumaczyć z polskiego na polski.

Studentowi zazwyczaj jednak chodzi o inną metrykę pracy dyplomowej – o taką, jaką dołączy do egzemplarza swojej wydrukowanej pracy (choć na niektórych uczelniach to nie studenci, ale  promotorzy wypełniają takie metryki – wtedy to nie jego problem). Szuka więc wzoru.

I czasami popełnia błąd. Szuka informacji nie o metryce, ale o metryczce. Wpisuje w wyszukiwarce „metryczka pracy magisterskiej”  / „metryczka praca magisterska” / „metryczka pracy licencjackiej” / „metryczka praca licencjacka” (itp.) i niestety, wyniki wyszukiwania, jakie otrzymuje nie są zbyt dla niego zadawalające. Głównie wyświetlają mu się strony opisujące metryczkę ankiety, kwestionariusza ankiety. Nie o to mu chodzi, nie tego szukał.

Powtórzyliśmy na tej stronie wiele razy słowo „metryczka” – właśnie po to, że jak nawet nasz student wpisze w wyszukiwarce „metryczka pracy magisterskiej” – to może Google tak zindeksuje naszą stronę, że wyświetli mu się ona na pierwszej stronie wyników i będzie z tych wyników wyszukiwania nasz student w końcu zadowolony – bo własnie tego szukał.

Przechodząc do rzeczy, najprostsza metryka pracy wygląda tak:

METRYKA PRACY

Tytuł pracy:
Typ pracy*:
Kierunek studiów:
Nazwisko i Imię:
Numer albumu:

* praca licencjacka, praca magisterska, praca dyplomowa

To są najważniejsze informacje i generalnie, powinny wystarczy. Jednak niektóre uczelnie mają specjalne wzory, specjalne wymagania. Wymagają umieszczenia w metryce np. Streszczenia pracy (abstraktu pracy dyplomowej) i wykazu Słów kluczowych. Zazwyczaj wystarcza streszczenie na 100-200 słów i 5-15 słów kluczowych formułowanych w mianowniku liczby pojedynczej, które należy pisać w jednym ciągu z przecinkami między słowami, np. zarządzanie,motywowanie,ocenianie…

Wzorów tych uczelnianych metryk trzeba już szukać na uczelnianych stronach, ale pamiętajcie – „metryka”, a nie „metryczka”.