Zacznijmy może od tego, że o ile w każdej pracy dyplomowej taki podrozdział powinien być, to starajmy się, aby był on jak najkrótszy. Teorię, cytowanie definicji, czy wyjaśnianie pojęć ograniczmy do minimum. Teoretycznie warto byłoby dać definicję tego co to jest hipoteza, warto byłoby wyjaśnić czym jest problem badawczy i jak wzajemnie te rzeczy są ze sobą powiązane, ale na sto procent program antyplagiatowy zaznaczy nam to jako plagiat.
Jakkolwiek byśmy się nie gimnastykowali z użyciem synonimów, zmienianiem szyku wyrazów, pisaniem własnymi słowami, to na pewno ta część pracy będzie przez algorytmy uznana za plagiat. Inaczej być nie może, bo przed wami to samo w swoich pracach umieszczały już setki tysięcy innych studentów. Przyjmijcie to na klatę i definicjom zostawcie pół strony, a resztę poświęćcie własnym problemom badawczym i własnym hipotezom.
Z tego też powodu nie będziemy tutaj przytaczać definicji – Google podobnie, jak programy antyplagiatowe nie lubi powtórzeń, gorzej ocenia strony, na których treść jest mało unikalna. Definicje znajdziecie w wielu podręcznikach poświęconych badaniom naukowym (np. „Metody i techniki badań pedagogicznych” Mieczysława Łobockiego czy „Badania społeczne w praktyce” Earla Babbiego) i poradnikach poświęconym pisaniu prac dyplomowych.
Nasze porady mają bardziej charakter praktyczny, dzielimy się naszym doświadczeniem, a nie powtarzamy to samo, co przed nami napisano już setki razy.
Na pewno (naszym, oczywiście, zdaniem) problemy badawcze i hipotezy powinno umieścić się w jednym podrozdziale. Są to zagadnienia ściśle ze sobą powiązane i umieszczanie ich osobno nie jest najszczęśliwszym zabiegiem – wprowadza zamieszanie i może świadczyć o tym, że student nie do końca rozumie o co chodzi. A nawet nierzadko zdarza się, że jeden podrozdział jest zatytułowany „Problemy badawcze” a drugi „Hipotezy, zmienne i wskaźniki”. To błąd.
Problemy badawcze sygnalizują to, co nas będzie interesować. Z nich będą wynikać hipotezy. Do każdego problemu badawczego trzeba ułożyć przynajmniej jedną hipotezę – można więcej, ale nie można zostawić żadnego problemu badawczego bez hipotez. Najczęściej jednak jest tak, że liczba hipotez badawczych odpowiada liczbie problemów.
Przykładowe problemy badawcze mogą brzmieć na przykład tak:
- Czy system motywacyjny stosowany w zakładzie pracy jest skuteczny, motywuje do pracy?
- Jaki element niematerialnego wynagradzania stanowi najważniejszy element motywowania w pracy?
- Jakie działania powinny zostać podjęte, by za pomocą motywacji pozapłacowej spowodować zwiększenie chęci do pracy?
A odpowiadające im hipotezy tak:
- System motywacyjny stosowany w zakładzie pracy nie jest skuteczny, gdyż nie motywuje do pracy w wystarczający sposób.
- Największą siłę motywacyjnego pozapłacowego oddziaływania mają takie elementy, jak docenienie pracownika oraz współzawodnictwo.
- Aby za pomocą motywacji pozapłacowej spowodować zwiększenie chęci do pracy powinny zostać podjęte działania takie jak zwrócenie większej uwagi na rozwój pracowników.