Bibliografia to spis wszystkich książek, artykułów, opracowań, z których korzystaliśmy podczas pisania pracy dyplomowej. Dobrze przygotowana bibliografia to prawdziwa skarbnica wiedzy.
Bibliografia to swoisty wykaz publikacji, które pomogły nam w pisaniu, ale i też poszerzyły i ugruntowały naszą wiedzę z danej dziedziny. Dlatego tak ważne jest dobre opracowanie bibliografii, która jest kluczem do sukcesu na egzaminie dyplomowym. Pytanie o przeczytane książki i zebrany materiał pada zawsze na egzaminie. W takiej sytuacja jest obowiązkowo wymagana od nas znajomość nie tylko podstawowych zagadnień, ale także znajomość literatury przedmiotu z dziedziny, z której piszemy pracę.
Bibliografię najlepiej przygotować po selekcji materiału i po napisaniu pracy – wtedy łatwiej określić, jakie publikacje już mamy i czy brakuje nam jeszcze czegoś. Bardzo często się zdarza, że po napisaniu pracy stwierdzamy, że do naszej bibliografii przydałyby się jeszcze jakieś inne publikacje, których nie przeczytaliśmy, a mogłyby one w pewien sposób uzupełnić i rozszerzyć naszą pracę o ciekawe zagadnienia. Nic straconego, gdyż i dla nich jest miejsce w bibliografii, ale o tym poniżej.
Ale zacznijmy od początku – bibliografia to kompletny spis wszystkich publikacji wykorzystanych w pracy pisemnej – także w wersji elektronicznej jak np. strony www oraz w wersji audiowizualnej (najczęściej materiał audio-video zamieszcza się na płycie CD lub DVD jako załącznik do pracy, który także trzeba opisać w bibliografii). Zasady opisu bibliograficznego nie są trudne, podstawowa zasada to trzymanie się raz obranych reguł – gdy wybieramy dany rodzaj opisu bibliograficznego, to musimy być konsekwentni w jego stosowaniu w całej naszej bibliografii, ale także w przypisach. Informacje o dokładnym opisie bibliograficznym można znaleźć na stronach bibliotek, a także w słowniku języka polskiego.
Ważne jest także to by podzielić bibliografię na podmiotową i przedmiotową (zwłaszcza gdy piszemy pracę z nauk humanistycznych, a w szczególności z literatury). W skrócie oznacza to podział na książki danego autora i książki na temat twórczości tegoż autora (czyli wszelakie recenzje, opracowania, eseje napisane przez innych badaczy). Taki podział bardzo ułatwia przeglądanie bibliografii, sprawia, że jest ona bardziej przejrzysta i jasno zaznacza, jakie książki są tematycznie związane z pracą, a jakie są dziełami danego autora.
Bibliografię należy sporządzić w porządku alfabetycznym, a nie w kolejności występowania cytowanych dzieł w pracy! Należy pamiętać, że w bibliografii nazwisko autora danej publikacji umieszcza się na początku, a za nim inicjał imienia. Dalej pełny tytuł, wydawnictwo, miasto i rok wydania (czasami nazwa wydawnictwa nie jest wymagana – wszystko zależy od obranego sposobu przygotowywania opisu bibliograficznego).
Jedną z opcji przygotowania bibliografii przedmiotowej jest jej podział na poszczególne rozdziały pisanej pracy – tak napisany spis literatury jest przydatny, gdy mamy dużo materiału i umieszczenie go w jednym spisie może spowodować chaos informacyjny. W tym przypadku sprawdza się właśnie wyżej wymieniony podział.
Jak już było wcześniej wspomniane, w bibliografii można umieścić lektury, których się nie cytowało, ale przeczytało i wywarły na nas wpływ w procesie pisania pracy – warto zaznaczyć, że te pozycje są uzupełnieniem naszej pracy. Zasady tworzenia tej bibliografii są takie same, jak w przypadku tworzenia bibliografii podmiotowej i przedmiotowej, z tą różnicą, ze oznaczamy ją tytułem „bibliografia uzupełniająca”.
Pamiętaj – dobrze przygotowana bibliografia to połowa sukcesu, ale nic nie zastąpi uczciwego przeczytania wymienionych w pracy publikacji.